Prawo do świadczeń z pomocy społecznej przysługuje:
1) osobom posiadającym obywatelstwo polskie mającym
miejsce zamieszkania i przebywającym
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2) cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i
przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
a) na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia
na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zezwolenia na
pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w
art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d lub w art. 186 ust. 1 pkt 3 ustawy z
dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, lub w związku z uzyskaniem w
Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej,
b) w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej
zgody na pobyt ze względów humanitarnych lub zgody na pobyt tolerowany -
w formie schronienia, posiłku, niezbędnego ubrania oraz zasiłku
celowego;
3) mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelom państw członkowskich
Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o
Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym
lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz członkom ich rodzin w rozumieniu
art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium
obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin,
posiadającym prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
Prawo do świadczeń z pomocy społecznej przysługuje osobom i rodzinom z
powodu przyczyn, do których należą w szczególności:
1) ubóstwo;
2) sieroctwo;
3) bezdomność;
4) bezrobocie;
5) niepełnosprawność;
6) długotrwała lub ciężka choroba;
7) przemoc w rodzinie;
8) potrzeba ochrony ofiar handlu ludźmi;
9) potrzeba ochrony macierzyństwa lub wielodzietność;
10) bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i
prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub
wielodzietnych;
11) trudności w integracji cudzoziemców, którzy
uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę
uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z
okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy
z dnia grudnia 2013 r. o cudzoziemcach;
12) trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z
zakładu karnego;
13) alkoholizm lub narkomania;
14) zdarzenie losowe i sytuacja kryzysowa;
15) klęska żywiołowa lub ekologiczna.
Miesięczny dochód osoby lub rodziny ubiegającej się o pomoc nie może być
wyższy od kwoty określonej w ustawie o pomocy społecznej (tzw. kryterium
dochodowe).
Obecnie obowiązujące (od 1 stycznia 2022 r.) kryteria dochodowe
wynoszą odpowiednio:
dla osoby samotnie gospodarującej - 776 zł;
dla osoby w rodzinie - 600 zł (kryterium rodziny
stanowi iloczyn kwoty 600 zł i liczby członków rodziny)
Obok kryterium dochodowego powinien wystąpić co najmniej jeden z powodów
powyżej wymienionych lub inne okoliczności uzasadniające udzielenie
pomocy społecznej.
Podstawą uzyskania pomocy jest wywiad środowiskowy przeprowadzony przez
pracownika socjalnego w miejscu zamieszkania osoby ubiegającej się o
pomoc. Brak zgody na przeprowadzenie wywiadu stanowi podstawę do odmowy
przyznania świadczenia. Celem wywiadu środowiskowego jest rozeznanie
sytuacji bytowej, rodzinnej, zdrowotnej i mieszkaniowej osoby (rodziny)
ubiegającej się o pomoc. Wywiad przeprowadzany jest w terminie 14 dni
roboczych od dnia powzięcia wiadomości o konieczności jego
przeprowadzenia.
Osoby i rodziny ubiegające się o pomoc zobowiązane są do udokumentowania
swojej trudnej sytuacji społeczno-bytowej. Wiąże się to z koniecznością
dostarczenia odpowiednich dokumentów, zaświadczeń i wypełnienia
oświadczeń. Szczegółowych informacji w każdym indywidualnym przypadku
udziela właściwy pracownik socjalny w trakcie zgłaszania się o pomoc lub
w trakcie przeprowadzania wywiadu środowiskowego. W przypadku
niemożności dostarczenia danego dokumentu przez klienta, pracownik
socjalny ma prawo i obowiązek dołożyć starań do jego zdobycia.
Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej zobowiązane są do
współdziałania z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu swojej trudnej
sytuacji życiowej. Nieuzasadniona odmowa zawarcia kontraktu socjalnego,
podjęcia zatrudnienia, podjęcia lub przerwania szkolenia, stażu,
przygotowania zawodowego w miejscu pracy, wykonywania prac
interwencyjnych, robót publicznych, prac społecznie użytecznych, a także
odmowa lub przerwanie udziału w działaniach w ramach Programu
Aktywizacja i Integracja lub nieuzasadniona odmowa podjęcia leczenia
odwykowego w zakładzie lecznictwa odwykowego przez osobę uzależnioną
mogą stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczenia, uchylenia
decyzji o przyznaniu świadczenia lub wstrzymania wypłaty świadczeń
pieniężnych z pomocy społecznej.
W przypadku stwierdzenia przez pracownika socjalnego marnotrawienia
przyznanych świadczeń, ich celowego niszczenia lub korzystania w sposób
niezgodny z przeznaczeniem bądź marnotrawienia własnych zasobów
finansowych może nastąpić ograniczenie świadczeń, odmowa ich przyznania
albo przyznanie pomocy w formie świadczenia niepieniężnego.
Osoby i rodziny, korzystające ze świadczeń pomocy społecznej, są
zobowiązane informować o każdej zmianie w ich sytuacji osobistej i
majątkowej, która wiąże się z podstawą do przyznania świadczeń. Świadome
wprowadzenie w błąd pracownika socjalnego może spowodować zmianę decyzji
na niekorzyść strony oraz naliczenie nienależnie pobranych świadczeń.
Świadczenia nienależnie pobrane podlegają zwrotowi, niezależnie od
dochodu rodziny.
|
